Tradycyjnie wódkę produkuje się ze zbóż takich jak: żyto, pszenica, jęczmień, orkisz, etc. lub buraków cukrowych czy ziemniaków. Tak najczęściej wytwarza się wódkę w krajach tzw. „pasa wódki”. Obecnie dopuszcza się produkcję wódek z innych surowców, m. in. z kukurydzy, winogron, bananów, czy nawet marchwi.
Wódki dzielimy na:
- Czyste - zwykłe, wyborowe i luksusowe;
- Gatunkowe - z destylatów owocowych i ziołowych rektyfikowanych, np. gin, grappa, jarzębiak, żubrówka i nierektyfikowanych, np. rum, śliwowica, whisky, brandy, tequila, starka
- Aromatyzowane - smakowe, barwione lub nie.
Jest to wysokoprocentowy trunek powstały ze spirytusu alkoholowego rozcieńczonego z wodą, najczęściej w stosunku około 2:3 (w przypadku mocy 40% ABV), przy czym zawartość alkoholu w wódce nie może wynosić mniej niż 37,5% ABV.
Wódkę produkuje się na całym świecie, w każdym państwie na swój odrębny, niekiedy unikalny sposób. Polska jest jednym z niewielu krajów, gdzie produkcja tego alkoholu przebiega w dwóch etapach i miejscach – w gorzelni i w zakładzie rektyfikacji. Trunek ten stanowi pewien istotny fenomen, zarówno kulturowy, jak i społeczno-socjologiczny. Od wieków towarzyszyła na stołach zarówno królom, jak i zwykłym śmiertelnikom. Dlatego też jej istnienie, zwłaszcza w krajach „pasa wódki”, to nic innego, jak ściśle związane z tradycją kulturowe dziedzictwo.
W Polsce słowa „wódka” po raz pierwszy użyto oficjalnie na piśmie w 1405 roku w sandomierskich dokumentach sądowych. W XVI w. Stefan Falimirz w swoim zielniku pt. „O ziołach i o mocy ich” wymienia aż 72 gatunki wódek ziołowych, zalecanych na różne dolegliwości. Stąd też powstało określenie „okowita” – od łac. „aqua vitae”, woda życia – gdyż powszechnie wierzono w możliwość wydłużenia życia przez ów szlachetny trunek. Natomiast samo słowo „wódka” pochodzi od słowa „woda”, które w dawnych czasach bywało nazwą kosmetyku, produktu leczniczego, a nawet określeniem... abstynenta (ten, „co tylko wodę pija”).
